Wśród zbiorów Biblioteki Elbląskiej odnaleźć można spuściznę po Henryku Nitschmannie (1826–1905) – Niemcu, elblążaninie, polonofilu, entuzjaście twórczości Adama Mickiewicza i tłumaczu m.in. literatury polskiej doby romantyzmu. Jest jedną z jasnych postaci okresu nazywanego „pruskim militaryzmem”. I choć historycy oraz badacze dziejów miasta zauważają, że odkryty został on już w Polsce w latach 50. ubiegłego wieku, jego dorobek jest tak bogaty, iż domaga się kolejnych, pogłębionych badań. Ogłoszenie przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej roku 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego to do tego doskonała okazja.

Jako tłumacz literatury polskiej Nitschmann zadebiutował w 1854 roku przekładem wiersza Franciszka Morawskiego „Łza”. Natomiast sześć lat później nakładem gdańskiego wydawnictwa Theodora Bertlinga ukazało się pierwsze wydanie antologii przekładów polskiej liryki „Der polnische Parnass” – „Polska na Parnasie”. Zawierało tłumaczenia 25 utworów poetyckich wraz z oryginalnymi tekstami opatrzonymi wskazówkami fonetycznymi dotyczącymi polskiej wymowy. Publikacja ta była wielokrotnie wznawiana. W kolejnych wydaniach Nitschmann zrezygnował z druku oryginalnych tekstów na rzecz większej ilości tłumaczeń.

Wystawę „Henryk Nitschmann i Elbląg na przełomie XIX i XX w.”, prezentującą druki i rękopisy ze zbiorów zabytkowych Biblioteki Elbląskiej, przygotowali Izabela Drozdowska i Piotr Nike, a dofinansowana ona została ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu Patriotyzm Jutra.