Obraz rodziny widziany oczami księdza, który chodzi po kolędzie, jest zróżnicowany. Część odwiedzanych osób jest bardzo wierząca, angażuje się w życie parafii. – Dla nich wiara jest bardzo istotna, nie wyobrażają sobie życia bez niedzielnej Eucharystii – mówi ks. Krzysztof Sękuła, proboszcz parafii bł. Michała Kozala w Ryjewie.

Dla takich rodzin doroczna wizyta duszpasterska kapłana z ich parafii jest zawsze szczególnym wydarzeniem. Nie zawsze i nie wszędzie jednak tak jest. W czasie kolędowych wizyt obok wspólnej modlitwy ważna jest także rozmowa. Parafianie rozmawiają z kapłanem głównie o Kościele, sprawach parafii, o polityce, sprawach społecznych. – Raczej unikam tematów, które mogą zaognić wymianę zdań – zapewnia ks. Antoni Myjak, proboszcz parafii w Starym Dzierzgoniu, choć zastrzega, że domownicy mogą usłyszeć kłopotliwe pytania: dlaczego nie uczestniczyli w rekolekcjach? Dlaczego w czasie świąt nie byli na Mszy św.? Kiedy ktoś podejmuje jakiś poważny problem, księża przenoszą rozmowę na później – już po kolędzie zapraszają na spokojną rozmowę do kancelarii. W tym roku raczej nie ma narzekania, bo ludzie zapewniają, że żyje im się łatwiej niż kilka lat temu. – Wciąż jednak są obawy o niepewną przyszłość – przyznaje ks. Mieczysław Tylutki, proboszcz parafii św. Brata Alberta w Elblągu. Wierni nie do końca są przekonani, że ta dobra sytuacja się utrzyma. Wizyta duszpasterska to dla księdza za krótkie spotkanie, by kogoś nawrócić, skutecznie zmobilizować do regularnego uczestnictwa w praktykach religijnych. – Ale nigdy nie okazuję, że jest mi to obojętne. Wręcz przeciwnie, wypytuję o życie sakramentalne, zwłaszcza młodzieży, która wyjechała – zaznacza ks. Antoni Myjak. Osób z parafii, które wyjechały do pracy za granicą, jest wiele. – Czasami ludzie zadają mi trudne pytania – zwraca uwagę ks. Antoni. Często stawiają je pary żyjące w małżeństwach niesakramentalnych, wolnych związkach. Mówią, że Kościół ich wyklucza, bo często oni, jako jedni z niewielu, zostają w ławkach w czasie Komunii św., a inni na nich patrzą. „To nic nowego. Wszyscy was znają” – słyszą odpowiedź. A Kościół nie wyklucza nikogo, może trzeba się po prostu więcej modlić. W małych miejscowościach ksiądz odwiedza prawie wszystkich. Raczej nie ma osób, które deklarują się jako niewierzący. Tak jest np. w parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku. – Tych, którzy nie przyjmują kapłana, jest naprawdę promil – zauważa ks. Piotr Miśkowicz, tamtejszy proboszcz. – A są to raczej wyjątkowe przypadki, gdy ktoś np. opiekuje się bliskim w szpitalu. Wówczas umawiamy się jednak przez telefon na inny termin. Na wsiach księża po kolędzie chodzą do południa. Większość potrafi ułożyć sobie plan dnia tak, by móc w niej uczestniczyć. Jeśli się nie da, proszą, by ksiądz przyszedł po 15. – Na kolędzie widzę się z tymi, którym na tym zależy. To jest piękne – zaznacza ks. Antoni. Zarówno w Kalniku, jak i w innych niedużych miejscowościach nie ma rodzin, które zatrzasnęłyby drzwi przed kolędującym księdzem i ministrantami. Niestety, nie przekłada się to na frekwencję na Mszach św. Część osób kapłani w kościele widzą okazjonalnie. Takie rodziny nazywają „marketowymi”. Inaczej jest w miastach, gdzie sporo drzwi w ogóle nie otwiera się przed kapłanami. Nie nastąpiła tu jednak w ostatnich latach jakaś rewolucyjna zmiana. – Ci, którzy nas nie przyjmowali, nadal nie przyjmują, a ci, którzy zawsze księdza wpuszczali, wciąż tak czynią – zauważa ks. Mieczysław. Jego parafia liczy ponad 10 tys. wiernych. – Co nie znaczy, że nie pukamy i do tych zamkniętych drzwi. Jest przecież zawsze szansa, że w tym roku się otworzą. Księża poznali także cały wachlarz usprawiedliwień od ludzi, którzy opowiadali, dlaczego rzadko uczestniczą we Mszy św. Najczęściej tłumaczą się pracą, mówią także, że byli w drugim kościele. Czasem mówią, że byli u rodziny i w tamtej parafii uczestniczyli we Mszy św. Oczywiście, kapłani zdają sobie sprawę, że wiele z tych argumentów to fikcja. Z drugiej strony powody, dla których przyjmują księdza po kolędzie, również często nie są bezpośrednio związane z religijnością. W wielu rodzinach np. za kilka miesięcy dziecko „musi” przyjąć I Komunię św., a starsze przygotowuje się do bierzmowania. Czasem decyduje również presja społeczności. „U sąsiadów proboszcz był, więc dlaczego u mnie ma nie być? Co by ludzie powiedzieli?”