Od kilku miesięcy trwają prace remontowo-konserwatorskie w kościele św. Jana Chrzciciela w Malborku. Budowaną od XIII do XV w. świątynią dziś opiekuje się Zgromadzenie Zakonne Księży Orionistów.

– Zakończyliśmy najtrudniejszy etap przygotowawczy, mało spektakularny w odbiorze społecznym, ale obejmujący pełen program badań obiektu wynikający z wymagań konserwatorskich oraz wykonanie dokumentacji projektowej, która jest niezbędna do uzyskania pozwoleń na prace od Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i na budowę wydanych przez Starostwo w Malborku – wymienia ks. Michał Szwemin, który przy współpracy z ks. Robertem Branickim, proboszczem, odpowiada za prace w świątyni. Wstępne prace objęły kwerendę archiwalną w zakresie historii budowlanej kościoła, wykonanie szczegółowej inwentaryzacji obiektu metodą skaningu laserowego, by uchwycić m.in. nieregularności i przesunięcia ustrojów budowlanych, badania stanu technicznego, badania mykologiczne więźby, zawilgocenia i zasolenia ścian czy sklepień.

Przeprowadzono również badania architektoniczne o szerokim zakresie, które zmieniły i przesunęły datowanie części kościoła, a – co więcej – zrodziły dalsze pytania, szczególnie o powiązania obecnej fary z pierwszym kościołem bazylikowym zburzonym podczas oblężenia Malborka w 1460 roku. – Te ekspertyzy, inwentaryzacje i badania posłużyły do przygotowania pełnej dokumentacji technicznej remontu w formie projektu budowlano-wykonawczego wraz z programami prac konserwatorskich – zaznacza ks. Michał. Wykonanie tej części projektu parafia wraz z inż. Grzegorzem Parzyńskim, koordynatorem prac, zleciła warszawskiej firmie Architektura & Detal.

– Prace badawcze i projektowe dla malborskiej fary wykonywał zespół prawie 30 osób różnych specjalności pod kierunkiem głównego projektanta Doroty Śliwińskiej oraz kierownika robót konserwatorskich Doroty Miściuk-Jedrzejczyk z firmy ZKR Sp. z o.o. – informuje ks. Michał. To było konieczne, m.in. by rozpocząć starania o dotacje w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wciąż jednak bardzo trudno ocenić koszt całego remontu. – Za nami uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych i zakończone sukcesem wystąpienie o dofinansowanie z puli ministerialnej. Wkrótce czeka nas wejście na budowę specjalistycznej firmy konserwatorsko-remontowej ZKR Sp. z o.o. Eksperci tej firmy poznali dobrze obiekt na etapie prowadzonych badań konserwatorskich – wyjaśnia ks. Michał.

W pierwszej kolejności remontowane będą sklepienia nawy północnej, która na przestrzeni wieków wielokrotnie ucierpiała. Później – prezbiterium i wschodnie przęsła nawy południowej. Parafię następnie czeka remont ścian kościoła, jednak zanim to nastąpi, musi zostać wymieniona instalacja elektryczna zasilania i kościoła, która obecnie nie spełnia wymagań bezpieczeństwa użytkowania. Pamiętać należy także, że remont ścian i wprowadzanie instalacji wiąże się z naruszeniem tynków, gdzie pod warstwami przemalowań mogą się kryć najstarsze, cenne warstwy gotyckie... Ostatni większy remont wnętrz kościoła został przeprowadzony pod koniec XIX w. i prawdopodobnie kontynuowano go w latach 20. XX wieku. Przełożono wtedy pierwotną posadzkę, uzupełniając ją fragmentami wielobarwnej ceramiki charakterystycznej dla przełomu wieków XIX i XX. W latach 80. i 90. XX w. odnowiono ołtarze i wymieniono instalację.

Wtedy też Muzeum Zamkowe w Malborku ufundowało nowe witraże do świątyni i wyremontowano organy. Duży remont budowlany zabytku przeprowadzono w latach 2004–2008. Wymieniono pokrycie dachowe i systemy orynnowania, założono instalację odgromową, wykonano częściową izolacją pionową ścian fundamentowych w elewacji południowej i wschodniej, przeprowadzono pełny program konserwacji elewacji kościoła wraz z odtworzeniem ceramicznego fryzu z żółtych szkliwionych kształtek o formie czwórliści.