Drzewo krzyża odnalazła matka cesarza Konstanty, na św. Helena. Najprawdopodobniej było to około roku 330, choć trudno dokładnie to ustalić. Źródła natomiast zgodnie podają, że wydarzyło się to 13 września. W związku z tym wydarzeniem w Jerozolimie na Golgocie wybudowano dwie bazyliki – Męczenników i Zmartwychwstania. Konsekracja tych świątyń odbyła się 13 września 335 roku. Kolejnego dnia relikwie krzyża świętego zostały po raz pierwszy wystawione na widok publiczny, wtedy to odbyła się pierwsza ich adoracja.