Malbork jest jednym z miast, w których we wtorek 19 lipca otwarto wystawę plenerową „Mamo, ja nie chcę wojny!”. Prezentowane są na niej historyczne rysunki polskich dzieci z 1946 roku.

Jest to zapis ich przeżyć z czasu II wojny światowej. Rysunki przechowywane są w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, w zespole Ministerstwa Oświaty z lat 1945–1966. Drugą część wystawy wypełniają współczesne rysunki dzieci ukraińskich, na których najmłodsi przedstawili trwającą obecnie w ich kraju wojnę. Rysunki te gromadzone są na portalu „Mom, I see war”. Małgorzata Janusz, dyrektor Archiwum Państwowego w Malborku, w czasie otwarcia ekspozycji zwróciła uwagę, że jej mottem są słowa Janusza Korczaka: „Dziecko nie jest żołnierzem, nie broni ojczyzny, choć z nią cierpi”. – Chodzi nam przede wszystkim o to, żeby pokazać wojnę oczami dzieci, które mimo że nie walczą, zawsze są ofiarami wojny. Wojna jest złem – powiedziała M. Janusz. Zaznaczyła również, że przerażające w tych rysunkach jest to, iż wojna widziana oczami dzieci zawsze jest taka sama. Choć te prace wykonały różne osoby, zawsze ukazują one: te same zniszczenia wojenne, samoloty zrzucające bomby, czołgi, rannych, zabitych, mogiły... Małgorzata Janusz przypomniała, że w 2019 r. Archiwa Państwowe zaprosiły mieszkańców Malborka do zapoznania się z ekspozycją zorganizowaną w związku z 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej – „Pamiątki po tych, co odeszli, czyli II wojna światowa w archiwaliach 1939–1945”. Tamta wystawa była przygotowana pod kątem edukacyjnym, ku pamięci, a obecną instytucja chce dołożyć swoją, nawet niewielką, cegiełkę do protestu przeciwko wojnie. Przedsięwzięcie „Mamo, ja nie chcę wojny! 1939–1945 Polska /2022 Ukraina. Polsko-ukraiński projekt archiwalny” koordynują merytorycznie dr Dorota Sadowska z Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z prof. Olgą Kulinich z Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki. Wystawa ta jednocześnie została zaprezentowana w 16 polskich miastach, w których znajdują się siedziby Archiwów Państwowych lub ich oddziały: w Bielsku-Białej, Częstochowie, Ełku, Gorzowie Wielkopolskim, Kaliszu, Kielcach, Koszalinie, Malborku, Olsztynie, Płocku, Poznaniu, Przemyślu, Siedlcach, Toruniu, Warszawie i Zielonej Górze. W najbliższym czasie ekspozycje zostaną otwarte w kolejnych 9 miastach: Krakowie, Lesznie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Rzeszowie, Szczecinie, Tomaszowie Mazowieckim i Sandomierzu.